อาการปวดเป็นอาการที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยมะเร็ง โดยอาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น มะเร็งลุกลามกดทับอวัยวะภายใน มะเร็งแพร่กระจายไปที่กระดูก หรือผลข้างเคียงจากการรักษา เช่น การผ่าตัด การให้เคมีบำบัด การให้รังสีรักษา เป็นต้น อาการปวดจากโรคมะเร็งสามารถส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยได้อย่างมาก ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกไม่สบายตัว อ่อนเพลีย นอนไม่หลับ มีปัญหาในการใช้ชีวิตประจำวัน และอาจส่งผลต่อความสัมพันธ์กับผู้อื่นได้
ดังนั้น การรักษาอาการปวดจากโรคมะเร็งจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง โดยเป้าหมายของการรักษาคือ บรรเทาอาการปวดให้ผู้ป่วยสามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติมากที่สุด
วิธีแก้ปวดมะเร็งสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ ได้แก่
1. การรักษาด้วยยา
เป็นวิธีแก้ปวดมะเร็งที่มีประสิทธิภาพสูง โดยแพทย์จะพิจารณาเลือกใช้ยาแก้ปวดที่เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละราย โดยคำนึงถึงความรุนแรงของอาการปวด ความเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียง และความต้องการของผู้ป่วย
ยาแก้ปวดที่ใช้รักษาอาการปวดจากโรคมะเร็งสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 กลุ่มหลัก คือ
- ยาแก้ปวดแบบไม่ใช้สเตียรอยด์ (Non-steroidal anti-inflammatory drugs: NSAIDs) เช่น ไอบูโพรเฟน ไดโคลเฟแนค นาพรอกเซน ยากลุ่มนี้มีประสิทธิภาพในการบรรเทาอาการปวดเล็กน้อยถึงปานกลาง
- ยาแก้ปวดแบบโอปิออยด์ (Opioids) เช่น มอร์ฟีน เฟนทานิล ออกซีโคโดน ยากลุ่มนี้มีประสิทธิภาพในการบรรเทาอาการปวดปานกลางถึงรุนแรง ยาแก้ปวดกลุ่มโอปิออยด์มักใช้รักษาอาการปวดจากโรคมะเร็งเป็นหลัก
นอกจากนี้ แพทย์อาจพิจารณาใช้ยาแก้ปวดชนิดอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ยาต้านซึมเศร้า ยานอนหลับ ยากันชัก เป็นต้น เพื่อบรรเทาอาการปวดและผลข้างเคียงจากยาแก้ปวดอื่นๆ
2. การรักษาด้วยวิธีอื่น
นอกจากการรักษาด้วยยาแล้ว ยังมีวิธีอื่นๆ ที่สามารถใช้รักษาอาการปวดจากโรคมะเร็งได้ เช่น
- การระงับปวดด้วยวิธีทางกายภาพ (Physical therapy) เช่น การนวด การฝังเข็ม การกายภาพบำบัด เป็นต้น
- การใช้ยาชาเฉพาะที่ (Local anesthetics) เช่น การฉีดยาชา การฝังเข็มชา เป็นต้น
- การผ่าตัดเพื่อตัดหรือทำลายแหล่งที่มาของอาการปวด
- การใช้การบำบัดทางจิตใจ (Psychotherapy) เช่น การลดความเครียด การปรับเปลี่ยนความคิด เป็นต้น
การรักษาอาการปวดจากโรคมะเร็งควรเป็นการรักษาแบบองค์รวม
การรักษาอาการปวดจากโรคมะเร็งควรเป็นการรักษาแบบองค์รวม โดยพิจารณาเลือกใช้วิธีรักษาที่เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละราย โดยคำนึงถึงความรุนแรงของอาการปวด ความเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียง และความต้องการของผู้ป่วย นอกจากนี้ ผู้ป่วยควรมีส่วนร่วมในการตัดสินใจเลือกวิธีรักษา เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับประโยชน์สูงสุดจากการรักษา
ผู้ป่วยมะเร็งควรแจ้งอาการปวดกับแพทย์
หากผู้ป่วยมะเร็งมีอาการปวด ควรแจ้งอาการปวดกับแพทย์โดยเร็ว เพื่อให้แพทย์สามารถประเมินความรุนแรงของอาการปวดและพิจารณาเลือกใช้วิธีรักษาที่เหมาะสมได้ นอกจากนี้ ผู้ป่วยควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด เพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงจากการรักษา
